เครื่องดนตรีไทย คือ เครื่องดนตรีที่สร้างสรรค์ขึ้นตามศิลปวัฒนธรรม ดนตรีไทยที่มีเอกลักษณ์ของความเป็นไทย ซึ่งสัมพันธ์กับชีวิตความเป็นอยู่เเละถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตคนไทย
ประเภทของเครื่องดนตรีไทย
เครื่องดนตรีไทยเเบ่งออกเป็น 4 ประเภทได้เเก่ ดีด สี ตีเเละเป่า
เครื่องดีด
จะเข้
เป็นเครื่องดนตรีที่จัดอยู่ในประเภทดีด มีสายอยู่ด้วยกัน 3 สายได้เเก่ สายเอก สายทุ้มเเละสายลวด
เครื่องสี
ซออู้ เป็นเครื่องดนตรีที่มีเสียงทุ้มต่ำทำหน้าที่ทำทำนอง นิยมใช้ในวงเครื่องสายต่างๆวงมโหรี วงปีพาทย์ไม้นวมมีส่วนประกอบดังนี้
- กะโหลก ทำจากกะลามะพร้าว
- ทวน ทำจากไม้ท่อนหรืองาช้างกลึงกลมเเล้วเจาะเป็นรูกลมทะลุ 2 รู ใช้เสียบลูกบิด
- ลูกบิด ทำจากไม้หรืองาช้างกลึงกลมยาวประมาณ 1 คืบมีด้วยกัน 2 ลูก
- คันชัก ทำจากไม้ยาวประมาณ 1 ช่วงเเขนขึงด้วยเส้นเอ็น
- กระบอก ทำจากไม้กลวงด้านหน้าเเคบท้ายบานเล็กน้อย
- ทวน ทำจากไม้ท่อนหรืองาช้างกลึงกลมเเล้วเจาะเป็นรูกลมทะลุ 2 รู ใช้เสียบลูกบิด
- ลูกบิด ทำจากไม้หรืองาช้างกลึงกลมยาวประมาณ 1คืยบมีด้วยกัน 2 2 ลูก
- คันชัก ทำจากไม้ยาวประมาณ 1 ช่วงเเขนขึงด้วยเส้นเอ็น
เครื่องตี
ฆ้องวง ในปัจจุบันเราใช้กันอยู่ 2 อย่างคือฆ้องมอญเเละฆ้องไทย
- ฆ้องมอญ มีทั้งฆ้องมอญเล็กเเละฆ้องมอญใหญ่ ลูกฆ้องมอญนั้นวางเรียงอยู่ในร้านฆ้องที่เเกะสลักเป็นตัวกินรี เเต่ปัจจุบันนิยมใช้ในงานศพ
- ฆ้องไทย มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ฆ้องนางหงส์ เเละมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิดคือฆ้องไทยวงใหญ่เเละฆ้องไทยวงเล็ก นิยมบรรเลงในงานมงคล
ระนาด ในปัจจุบันมีอยู่ 4 ชนิดคือระนาดเอกไม้ ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุ้มไม้ ระนาดทุ้มเหล็ก - ระนาดเอก มีลูกระนาดอยู่ 21 ลูก เรียงจากใหญ่ไปหาเล็กลูกใหญ่มีเสียงทุ้ม ลูกเล็กมีเสียงเเหลม ลูกใหญ่ซ้ายมือสุดเรียกว่าลูกทวน ลูกเล็กทางขวาสุดเรียกว่าลูกยอด มี 2 ประเภทคือระนาดเอกไม้เเละระนาดเอกเหล็ก
ระนาดเอกไม้
ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุ้มไม้
ระนาดทุ้มเหล็ก
- กลองเเขก เป็นเครื่องดนตรีที่ขึงด้วยหนังชนิดหนึ่งใช้ตีร่วมกับวงปี่พาทย์ วิธีการตีใช้มือหรือไม้ตีที่มีลักษณะเฉพาะ กลองเเขกมี 2 หน้า ใหญ่หน้าหนึ่ง เล็กหน้าหนึ่ง มีด้วยกัน 2 ใบคือตัวผู้เเละตัวเมีย
เครื่องเป่า
- ขลุ่ย เป็นเครื่องเป่าที่ไม้ต้องอาศัยกับอุปกรณ์ใดๆเข้ามาเสริมในการให้ประกอบเสียง เพียงเเค่เราเป่าลมให้ผ่านไปในเลาขลุ่ยเเละเปิดปิดนิ้วก็สามารถมีเสียงได้เเล้ว ขลุ่ยมี 3 ชนิดคือ
> ขลุ่ยเพียงออ มีเสียงอยู่ในระดับปานกลาง นุ่มนวล ใช้ในวงเครื่องสาย มโหรีเเละปีพาทย์ไม้นวม
> ขลุ่ยหลิบ มีเสียงสูงหนึ่งเท่าตัวของขลุ่ยเพียงออ นิยมใช้คู่กับขลุ่ยเพียงออ
> ขลุ่ยอู้ เป็นขลุ่ยที่มีขนาดใหญ่เเละมีเสียงทุ้ม ใช้ในวงเครื่องสายปีชวา
ขอขอบพระคุณ
***ใช้ในการประกอบการศึกษาเท่านั้น***